Hobi bahçesi, kırsal alandan uzakta genellikle şehir merkezinde yaşayan ve toprakla bağlantısı olmayan vatandaşlar tarafından yani ihtiyaçtan ortaya çıkmış bir gayrimenkul türüdür. Hayatın yoğun trafiği içerisinde kaybolan insanlar, doğayla iç içe olabilecekleri, meyve sebze yetiştirip kendi hasatlarını yapabilecekleri ve hatta hafta sonu mangal yapmak için gidebilecekleri şahsa ait birkaç metrekarelik küçük bir toprak arayışı içine girmekteler. Bu ihtiyacın doğmasıyla arsa ve tarla sahibi vatandaşlar da parsellerini bölerek hobi bahçesi adı altında satışa sunmuş bulunuyorlar fakat hobi bahçesi satın almak isteyen vatandaşların dikkat etmesi gereken çok önemli hususlar bulunmaktadır.

İlk olarak bilinmelidir ki imar planlarında “ hobi bahçesi” niteliği yoktur.

Yani bu tabir henüz devlet tarafından imar planlarına dair her hangi bir yönetmelik veya kanunla açıklanmamış, niteliği, yapılaşma şartları, kullanım koşulları belirlenmemiştir. Bu sebeple satın alınmak istenen hobi bahçesi eğer imar planına dâhil edilmişse, plandaki niteliği kontrol edilmelidir. Tarım yapmaya elverişli bir alan ise yüksek ihtimalle tarım alanıdır. Tarım alanlarının kullanımı ise 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu ve Plansız Alanlar Tip İmar Yönetmeliği kapsamında koruma altına alınmış olup, yapılaşma koşulları sınırlandırılmıştır. Bu sebeple eğer üzerinde bina bulunan bir hobi bahçesi(aslında tarım alanı) satın alıyorsanız, yapının ilgili şartlara uymaması halinde kaçak yapıya tabi tutulur ve bu durumda belediye tarafından bina yıkılabilir ve para cezasına çarptırılabilirsiniz.

Dikkat edilmesi gereken diğer bir husus ise tapudur.

Satın alınmak istenen hobi bahçesinin tapusunun olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir. Satıcıdan tapu bilgilerini istedikten sonra 3 durum ile karşılaşabilirsiniz. Bu durumlar hobi bahçesi satış veya kullanım kanallarıyla bağlantılı olarak 3 başlık altında incelenebilir:

1. Kooperatif hisseli satış
2. Özel mülkiyete tabi satış
3. Belediye aracılığı ile kullanım hakkı satışı

Kooperatif hisseli satışlarda ;

kooperatif kendi tasarrufundaki bir taşınmazı hobi bahçesi olarak nitelendirmiş ve parselasyon projeleri yaparak satışa çıkarmaktadır. Kooperatiflerin satışı tapu müdürlükleri kanalı ile değil, kooperatif üyeliği şeklinde veya noter sözleşmeleri ile yapıldığı bilinmektedir. Yani alıcı, yapılan sözleşme ile arazideki hangi alanın kendisinin olduğunu bilmeden sadece kullanım hakkını satın almakta ve arazinin hissesine ortak olmaktadır. Burada karşılaşılan en büyük sorun satın alınan hobi bahçesinin satın alan kişiye ait müstakil tapusunun olmamasıdır. Dolayısıyla vatandaş aldığı hobi bahçesini tekrar satışa çıkarmak istediğinde, müstakil bir tapuya sahip olmasına kıyasla daha zor bir şekilde satışını yapacaktır.

Özel mülkiyete tabi satışlarda,

vatandaş genellikle üzerinde yapı bulunmayan ve tarla nitelikli taşınmazını “hobi bahçesi” başlığı altında satışa çıkarmaktadır. Taşınmazın tapusu olsa bile nitelik kısmında “hobi bahçesi” yazmaz fakat bu taşınmazı satın alabilir, müstakil sahibi olabilirsiniz. Bu terim yakın zamanda halk arasında yaygın kullanılması ve moda olması sebebiyle aslında tarla satışları “hobi bahçesi” adı altında pazarlanmaktadır. Fakat burada yine dikkat edilmesi ve bilinmesi gereken nokta; tarla nitelikli taşınmaza parselin %5’i kadarına bina yapılabilir. Sadece ekip biçme amacıyla satın alınan arazide ise kullanılan gübre ve ilaçların toprağa zarar vermemesi gerektiğini ve bu durumun il tarım müdürlüğü tarafından kontrol edildiğini belirtelim.

Belediye aracılığı ile kullanım hakkı satışında ise,  

belediyenin mülkiyetinde bulunan bir alanın vatandaşlar tarafından belirli süreliğine kiralanması söz konusudur. Burada belirtilmelidir ki tapuya dair her hangi bir satış işlemi yapılmamaktadır. Belediyenin çıkarmış olduğu yönetmelik ile başvuru yapan vatandaşlara bir süreliğine ve belirli bir ücret karşılığında söz konusu hobi bahçesi kullanma, ekme ve biçme hakkı tanınır. Kullanım süresi genellikle 6 ay ile 1 sene aralığında değişmektedir ve bu süre zarfında vatandaş yönetmelikte bulunan kullanım şartlarına uymak zorundadır. Bu sistem Türkiye’de henüz birkaç belediyede uygulanmakta olup Eskişehir Odunpazarı ilçesi, Tekirdağ Çorlu ilçesi, İstanbul Kâğıthane ilçesi ve Kuzguncuk mahallesi hobi bahçesi olan belediyeler örnek verilebilir.

Sonuç olarak;

satın aldıktan sonra hem sizi hem de gayrimenkulünüzü sıkıntıya sokacak sorunlarla karşılaşmamak için, hobi bahçesi satın almadan önce özellikle tapu durumu ve imar durumu titizlikle araştırılmalıdır. Hukuka Uygun sizin için gayrimenkulü araştırır ve satın almadan önce karşılaşacağınız riskleri gösteren rapor hazırlar. Bizi arayın, riskinizi öğrenin…