Genel
16.03.2022Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 4. maddesinde tanımlanmaktadır. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni planına uygun olarak hazırlanır ve varsa kadastral durumunu yansıtacak şekilde çizilir. 1/5000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte yapılabilir. İmar bölgesinin genel kullanış biçimini, gelecekteki nüfus yoğunluğunu, kentsel ve kırsal yerleşim alanlarının gelişme yönlerini, büyüklüklerini, alt yapı alanlarını, ulaşım sistemlerini gösterir ve uygulama imar planına da esas teşkil eder. Onaylı halihazır haritaların üzerine çizimi yapılır ve plan notu ile raporuyla bir bütündür.
Nazım imar planları, kentlerin genel çerçevesini çizen planlardır. Bu sebeple, net sınırlar çizmez ve uygulamada bire bir dikkate alınmaz. Bir diğer deyişle üzerinden ölçü alınabilecek imar planları değildir. Bu nokta önemlidir; nazım imar planları, diğer kademedeki planların küçültülmesi yahut büyültülmesiyle oluşturulamaz. Bu planların bir diğer önemli özelliği ise şehrin gelecekteki kamulaştırma projesine ışık tutuyor olmasıdır.
Nazım İmar Planı, “Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik’te” de tanımlanır. Bu tanımda; “1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plandır” ibaresine yer verilmiştir. İmar Kanunundaki net olmayan bazı hükümler sebebiyle 1/25.000 ölçekte hazırlanmış planlara da “nazım imar planı” ismi konulmuştur. Nitekim, bu durumun hemen ardından Büyükşehir Belediyelerinin nazım imar planlarını 1/25.000 ölçekte hazırlayabileceğine dair düzenleme getirilmiştir. Büyükşehir Belediye Kanunu ile gelen bu düzenleme; büyükşehir belediyelerinin plan yetkilerini daraltmış ve yalnızca “nazım imar planı” hazırlayabileceklerine dair yetki vermiştir. Dolayısıyla bu durum, Büyükşehir Belediyelerince 1/25.000 ölçekte hazırlanan imar planlarının isminin değiştirilmesine ve “metropoliten imar planı” olarak adlandırılmasına sebep olmuştur. Bu karışıklığın ortaya çıkmasındaki neden çevre düzeni planı ile nazım imar planlarının birçok yönden birbirine benzemesidir.
