Genel
16.03.2022Uygulama imar planı; İmar Kanunu’nun 5. maddesinde aynen;
“tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır” şeklinde tanımlanır.
Kanun ve ilgili mevzuatta uygulama imar planı; halihazır haritalar üzerine çizilen, bulunuyorsa kadastral durumu da işlenmiş ve planın uygulanabilmesi için gereken tüm detayları bulunduran plandır.
Uygulama imar planları; nazım imar planlarına uygun olarak çizilir ve nazım imar planları ile aynı şekilde raporları ile bir bütün oluşturur. Kapsadığı imar alanındaki yolları, parselleri ve parsellerin tüm detaylarını, yerleşim yerinin alt yapısını ve kat yükseklikleri gibi detayları kısım kısım gösterir.
İmar kanunu uyarınca; planın onaylanmış halihazır haritalar üzerine çizilmesi ve kadastral durumun da plan oluşturulmadan önce haritaya işlenmesi gerekmektedir ancak bu uygulamada rastlanılan bir durum değildir.
Planlama hiyerarşisi gereği; alt ölçekli imar planlarının üst ölçekli planlara aykırı çizilmesi hukuka aykırı olacağından bu durumda planların iptal edilmesi söz konusu olabilecektir.
Bu sebeple vurgulamak gerekir ki; bölge planı yahut çevre planı bulunmadan uygulama imar planı yapılsa da; nazım imar planı olmadan uygulama imar planı yapılması mümkün değildir.
Uygulama imar planlarında yapı alanları, bu alanlardaki imar parselleri, yapılanma koşul ve yoğunlukları, yollar, meydanlar detaylı bir şekilde yansıtılır. Adı üzerinde uygulama imar planları, plan kararlarının uygulanabilmesi amacıyla yapılan planlar olduğu için parselasyon, ifraz, tevhit, kamulaştırma gibi işlemler bu plan uyarınca gerçekleştirilir.
Bir diğer yönden, uygulama imar planları; nazım imar planlarının da uygulaması niteliğindeki planladır. Örneğin, bir nazım imar planında plan alanının nüfus yoğunluğu 400 olarak belirlenmiş lakin uygulama imar planındaki yapı nizamı ile kat adedi bu yoğunluğa aykırı bir şekilde 600 olarak ortaya çıkmışsa; bu durumda uygulama imar planının, nazım imar planına aykırı olduğunun kabulü gerekir. Nitekim bu durumda gerek yasaya gerekse planlamanın temel ilkelerine aykırıdır.
Uygulama imar planı; belediyeler tarafından hazırlanır, belediye meclislerince onaylanır ve yürürlüğe girer. Büyükşehir Belediye Kanunu uyarınca ilçe belediyeleri nazım imar planına uygun olarak bir yıl içerisinde uygulama planı hazırlamadığı taktirde; bu yetki büyükşehir belediyelerine geçer. Lakin bu her halükarda kullanılabilecek bir yetki değildir.
